«Վստահ եմ, որ կանայք ունեն, թեկուզ փափուկ, բայց ուժ, և մենք միասին կարող ենք աշխարհն ավելի խաղաղ ու բարի դարձնել»

Սեպտեմբերի 24-25-ին Սանկտ Պետերբուրգում տեղի ունեցավ Կանանց առաջին Եվրասիական համաժողովը, որը նվիրված էր ԱՊՀ տարածքում սոցիալական ապահովության և կայուն զարգացման, հանուն առաջընթացի ու վստահության միջազգային համագործակցության, փոփոխվող տնտեսության, քաղաքականության մեջ կանանց հնարավորությունների և մասնակցության ընդլայնման և սոցիալական ինտեգրման խնդիրներին: Համաժողովին մասնակցում էին տարբեր երկրների խորհրդարանների պատգամավորներ, գործադիր մարմինների, գործարար համայնքի, գիտակրթական և ոչ կառավարական կազմակերպությունների, միջազգային կանանց շարժման ազդեցիկ բազմաթիվ գործիչներ:

ԱՊՀ պետությունների` միջխորհրդարանական վեհաժողովի նախագահ Վալենտինա Մատվիենկոյի պաշտոնական հրավերով` Կանանց Եվրասիական համաժողովի աշխատանքներին մասնակցում էր Հայաստանից կանանց պատվիրակությունը` ՀՀ ԱԺ և ՌԴ Դաշնային ժողովի միջև համագործակցության միջխորհրդարանական հանձնաժողովի հայկական կողմի համանախագահ, ԱԺ փոխնախագահ Հերմինե Նաղդալյանի գլխավորությամբ: Համաժողովի օրակարգում էին լիագումար նիստեր, բանավեճեր, կլոր սեղաններ, ցուցահանդեսներ, հումանիտար և բարեգործական նախագծերի շնորհանդեսներ:
Տավրիկյան պալատի Դումայի սրահում սեպտեմբերի 24-ին «Կանայք արդի աշխարհում. համագործակցության նոր հորիզոններ» խորագրով լիագումար նիստը բացել է ՌԴ-ի Դաշնության խորհրդի նախագահ Վալենտինա Մատվիենկոն: ԱԺ փոխնախագահ Հերմինե Նաղդալյանը իր ելույթում կարևորել է կանանց սոցիալական, մշակութային և քաղաքական ակտիվությունը ժամանակակից կյանքում, բարձրացրել եվրասիական տարածքում գենդերային հավասարության օրենսդրական ապահովման, քաղաքական կյանքում կանանց մասնակցության, իշխանության մարմիններում ներկայացվածության, կանանց նկատմամբ բռնության և սոցիալական անբարեկեցության դեմ համատեղ պայքարի կարևորությանն առնչվող խնդիրներ։ Նա ներկաների ուշադրությունն է հրավիրել և փոխանցել իր անհանգստությունը` հայ-ադրբեջանական սահմանում և Լեռնային Ղարաբաղի ու Ադրբեջանի զինուժի շփման գծում լարվածության աճի պատճառով, և որպես մայր, կին, կոչ է արել` դադարեցնել մարտական գործողությունները. «Հավասարապես տառապում են և՜ հայ, և՜ ադրբեջանցի կանայք, մայրեր և երեխաներ»,- ասել է Հերմինե Նաղդալյանը՝ ընդգծելով, որ Հայաստանը մշտապես հանդես է եկել խաղաղության և իրավիճակը չսրելու քաղաքականությամբ, մինչդեռ հարևան երկրում ամենևին էլ դրա ականատեսը չենք:
Կանանց Եվրասիական համաժողովի մասնակիցները իրենց ելույթներում հիմնականում կարևորել են Եվրասիական տնտեսական միության, ԱՊՀ պետությունների և Շանհայի համագործակցության կազմակերպության ինտեգրացիոն գործընթացների խորացումը` համաժողովի ակտուալությունը պայմանավորելով Եվրասիական տարածքում կանանց դերի մեծացմամբ, ներքին և միջազգային խնդիրներով:
ԲՀԿ կուսակցության նախագահ, ԱԺ պատգամավոր Նաիրա Զոհրաբյանն իր ելույթում անդրադարձել է կանանց ներդրմանը` աշխարհի ընդհանուր անվտանգության և կայունության ապահովման գործում, ԱԺ պատգամավոր Ռուզաննա Մուրադյանն ընդգծել է կանանց դերի կարևորությունը քաղաքականության և կառավարման մեջ` դիտարկելով որպես հասարակության կայուն զարգացման գործոն, իսկ ՀՀ փոքր ՀԷԿ-երի միության նախագահ Նաիրա Նահապետյանն իր զեկույցում ուշադրությունը հրավիրել է կանանց տնտեսական գործունեության, ձեռնարկատիրության և փոքր բիզնեսի աջակցմանն ուղղված ծրագրերի անհրաժեշտության վրա:
Ադրբեջանցի պատվիրակները նորից փորձեցին իրավիճակի մեջ լարվածություն մտցնել և պատասխան ստացան չորս բանավիճային հարթակներում:
Համաժողովի չորս թեմատիկ բաժանմամբ քննարկումների ընթացքում մեր պատվիրակները բարձրացրել են տնտեսական, առողջապահական, մշակութային առաջնահերթություն ներկայացնող խնդիրներ, տարածաշրջանային իրավիճակի, վտանգված խաղաղությանը, սահմանային միջադեպերին առնչվող հարցեր:
ԱԺ փոխնախագահ Հերմինե Նաղդալյանը, հանդես գալով որպես Կանանց Եվրասիական համաժողովի` «Կանայք և իշխանությունը. աշխարհի կայուն զարգացման օրակարգ» թեմայով բանավիճային հարթակի համակարգող, ներկայացրել է իր դիտարկումները: Տավրիկյան պալատի լեցուն դահլիճը մատնանշելով՝ Հերմինե Նաղդալյանն ասել է, որ մասնակիցների ներկայացուցչական կազմը վկայում է, թե որքան պահանջարկված է համաժողովը և որքան անհրաժեշտ են նման հանդիպումները, ինչքան ասելիք կա միմյանց, որքան կարևոր է զգալ միմյանց ջերմությունն ու սրտակցությունը: Նա շնորհակալություն է հայտնել համաժողովի կազմակերպչին՝ Վալենտինա Մատվիենկոյին, նախաձեռնության և հենց Պետերբուրգը՝ հյուսիսային մայրաքաղաքը, ընտրելու համար: Նա պատահական չի համարել, որ համաժողովը անցկացվում է համաշխարհային պատմության մեջ առաջին ցեղասպանության 100-րդ տարելիցի և ֆաշիզմի դեմ մեծ հաղթանակի 70-ամյակի տարում: «Վստահ եմ, որ համաժողովը դրական, ինտեգրող դեր կունենա ոչ միայն եվրասիական տարածքում, այլև ամբողջ աշխարհում: Այս երկու օրում մենք համաժողովի բանավիճային հարթակներում գաղափարներ կփոխանակենք և առաջարկներ կանենք սոցիալական պաշտպանության, միջազգային համագործակցության, գենդերային անհավասարության և կոնֆլիկտների դադարեցման, քաղաքականության մեջ, տնտեսության կառավարման, հասարակության մշակութային կյանքում, սոցիալական հարցերի լուծման մեջ կանանց դերի ուժեղացման համար: Ժամանակակից հասարակության զարգացումը հնարավոր չէ առանց կանանց համակողմանի մասնակցության: Մեծացնելով կանանց ներգրավվածությունը պետական, քաղաքական ու տնտեսական ոլորտներում, մենք կայուն զարգացման կհասնենք, կապահովենք անվտանգությունն ու կայունությունն աշխարհում: Կանայք քաղաքականություն են բերում բարություն ու մայրական մոտեցում՝ իշխանության ուժը փոխարինելով համոզումի ուժով:
Այսօր կանանց սոցիալական, մշակութային ու քաղաքական ակտիվությունը ժամանակակից կյանքի անբաժանելի մասն է: Աշխարհի բոլոր երկրներում կանայք տարեցտարի քաղաքական փորձ ու հեղինակություն են կուտակում: 21-րդ դարի սկիզբը նշանավորվեց նկատելի ձեռքբերումներով կանանց իրավունքների պաշտպանության ոլորտում: Ժամանակակից քաղաքակիրթ աշխարհը կանանց նկատմամբ շահագործման բացառումը համարում է մարդու արժանապատվության և մարդու իրավունքների համար պայքարի անքակտելի մաս: ՈՒնեցած ձեռքբերումները պետք է հետևողականորեն զարգացնել և առավել նշանակալից դարձնել արդյունքները: Կանանց իրավունքների պաշտպանության իրականացումը բնորոշում է պետության ու հասարակության մեջ ժողովրդավարության մակարդակը:
Կնոջ դերը բոլոր ժողովուրդների պատմության մեջ անփոփոխ մեծ է: Հայ ժողովրդի բազմադարյա պատմության մեջ մեծ է հայ կնոջ դերը սերունդների դաստիարակության, ազգային արժեքների պահպանության, ընտանիքի ամրապնդման գործում: Նույն նվիրվածությամբ մենք այսօր էլ շարունակում ենք այդ առաքելությունը: Ավելին՝ մեծանում է կանանց դերը պետական ու հասարակական կյանքի տարբեր ոլորտներում՝ կրթություն, գիտություն, առողջապահություն, այլ ոլորտներ, որտեղ կանայք նվիրված ու համբերատար աշխատում են:
Հանդիպելով մեր ընկերուհիներին ու համախոհներին, մենք չենք կարող չասել, որ այսօր մեզ ծայրահեղ մտահոգում է շատ երկրներում լարման մեծացումը, ինչպես հայ-ադրբեջանական սահմանին և Լեռնային Ղարաբաղի ու Ադրբեջանի շփման գծում: Երկու կողմերից երիտասարդ տղաներ են զոհվում, տառապում են հայ ու ադրբեջանցի կանայք, մայրերը, երեխաները: Ես, իբրև հինգ երեխաների մայր, իբրև կին ամբողջ աշխարհում արյունահեղությունը դադարեցնելու կոչով եմ դիմում: Մենք խաղաղություն ու երջանկություն ենք ուզում բոլոր ընտանիքներին:
Այսօրվա համաժողովը մեր համագործակցության զարգացման նոր փուլ է սկսում: Մենք կողմ ենք հումանիտար ոլորտում շփումների մեծացմանը, պետք է բարձրացնել մշակութային, կրթական ու գիտական համագործակցության օրենսդրական ապահովումը: Վստահ եմ, որ մեր համաժողովը շոշափելի ավանդ կունենա եվրասիական տարածքում կանանց դերի զարգացման հարցերում: Վստահ եմ, որ կանայք ունեն, թեկուզ փափուկ, բայց ուժ, և մենք միասին կարող ենք աշխարհն ավելի խաղաղ ու բարի դարձնել»,- ասել է Հերմինե Նաղդալյանը:

Կանանց Եվրասիական համաժողովի շրջանակներում ԱԺ փոխնախագահ Հերմինե Նաղդալյանը հանդիպումներ է ունեցել Ռուսաստանի, Չինաստանի, Իրանի, Սերբիայի, Տաջիկստանի, Ղազախստանի, Բելառուսի, Մոլդովայի, ՈՒկրաինայի, ՈՒզբեկստանի, Ղրղզստանի պատվիրակությունների և նրանց ղեկավարների հետ:
Սեպտեմբերի 24-25-ը տևած Կանանց առաջին Եվրասիական համաժողովն իր երկօրյա աշխատանքներն ավարտեց եզրափակիչ փաստաթղթի ընդունմամբ. համաժողովի մասնակիցները միահամուռ ընդգծում են խաղաղության և անվտանգության, կանանց դերի բարձրացման, կայուն զարգացման գլոբալ նպատակների իրագործման, ՄԱԿ-ի 2015-ից հետո զարգացման ոլորտում նոր օրակարգի իրականացման, պետական կառավարմանը և բոլոր մակարդակի ընտրություններում, հասարակական-քաղաքական կյանքում, տնտեսության զարգացման և արդիականացման մեջ կանանց համակողմանի և երաշխավորված մասնակցության անհրաժեշտությունը:
Համաժողովի մասնակիցները պարգևատրվեցին «Կյանքի ծառ» միջազգային մրցանակով և Կանանց Եվրասիական համաժողովի պարգևով:

Մեկնաբանություններ